အစိမ္းေရာင္ခါးပတ္၊ “MOTTAINAI” နဲ႔ ျမင့္ျမတ္ေသာ ခံယူခ်က္
05 Apr
ေမေမခ်စ္ေသာ သားသားနဲ႔ မီးမီးေရ…
အခုအခ်ိန္ မွာ ဆုိရင္ သား တုိ႔ သမီးတုိ႔ ရွိတဲ့ ျမန္မာ ျပည္ႀကီး ဟာ တူးပုိ႔ တူးပုိ႔ သံ ေတြ နဲ႔ ရႊင္ျမဴး တက္ၾကြ ေနၾက လိမ့္မယ္ဆုိတာ မွန္းဆရပါတယ္..။ ႏွစ္သစ္ကူး တဲ့ တန္ခူးလ ကုိ ေရာက္ခဲ့ဲ ျပန္ပါေရာ လား။ မႏွစ္က ေတာ့ ကေလးတုိ႔ နဲ႔ အတူ ပုိင္းေလာ့ဆရာေတာ္ေက်ာင္းမွာ တရားစခန္း ဝင္ျဖစ္ခဲ့ ပါတယ္..။
ပုိင္းေလာ့ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး ရဲ႔ ေက်ာင္းမွာ ဧၿပီလ စခန္းဟာ ကေလးမ်ားအတြက္ သီးသန္႔ သတ္မွတ္ထားခဲ့တာမုိ႔ ေမေမ ဟာ ခ်က္ျပဳတ္ေကၽြးေမြး၊ ပန္းကန္ေဆး တဲ့ ေဝယ်ာဝစၥကုသုိလ္ ပဲေဆာင္ယူလုိက္ပါတယ္..။
ေမေမ မႏွစ္က ျမန္မာျပည္ ကုိ ျပန္ေရာက္တယ္ ဆုိရင္ ပဲ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး ဆုိင္ရာ ေဟာေျပာပြဲေတြကုိ ပုိင္းေလာ့ဆရာေတာ္ ဘုရားရဲ႔ ေဝယ်ာဝစၥ ကေလးေတြ(အေပး နဲ႔ေပ်ာ္သူမ်ားအဖြဲ႔ ) ကုိ ပုိ႔ခ်ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္..။
ေနာက္ ေျမာက္ဥကၠလာပ က သီရိေဇယ်ဳံ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း က အဂၤလိပ္စကားေျပာသင္တန္း က ကေလးေတြကုိ ေကာေပါ့ေလ..။
ေမေမ တုိ႔ ေနထုိင္တဲ့ကမၻာေျမ ႀကီး ပူေႏြးလာမႈေတြ အေၾကာင္း..။ဘယ္လုိ တာဝန္ယူၾကမလဲ ၊ ဘယ္လုိ ထိန္းသိမ္း သင့္ၾက လဲဆုိတာ ေဆြးေႏြး ေျပာျပခြင့္ရ တာကုိမေမ့ဘူး။ တကယ္ လည္းသူတုိ႔ ရဲ႔ အျပဳအမူေတြ ေျပာင္းလဲခဲ့ၾကတယ္ ဆုိတာ ျပန္ၾကားရ ပါတယ္။
အဲဒီ ေျပာျပတဲ့အခ်က္ေတြ ထဲက တစ္ခ်က္ကုိ ပဲ အခုေျပာျပခ်င္ပါတယ္..။Green Belt Movement ဆုိတာကုိေတာ့တစ္ခါ ေျပာခဲ့ဘူးပါတယ္..။အဲဒါနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ “MOTTAINAI” ဆုိတ့ဲစကားလုံးေလးပါ..။
ဂ်ပန္လူမ်ဳိး ေတြရဲ႔ ေရွးေဟာင္း အယူအဆ အရ ဒီစာလုံးေလးဟာ အဓိပၸါယ္မ်ားစြာရွိပါတယ္..။ ေက်းဇူးတရား ႏွင့္ မသိတတ္မႈေၾကာင့္ ဆုံးရႈံးရတာေတြအေပၚမွာ ရွက္စႏုိးျဖစ္ရမႈ ေရာျပြမ္းေနတဲ့ သေဘာေလးေတြလည္းပါပါတယ္..။
တကယ့္စကား လုံးေလးေတြကေတာ့ mottai+nai. Mottai (勿体) ၂ခုေပါင္းထားတာပါ။ Mottai (勿体)ဆုိတာကေတာ့ the intrinsic dignity or sacredness of a material entity လုိ႔ဆုိပါတယ္။ သဘာဝတရား ကေပးအပ္ လာတဲ့သက္ရွိသက္မဲ့ေတြရဲ႔ ဂုဏ္သိကၡာ နဲ႔ ျမင့္ျမတ္မႈေတြကုိ လုိ႔ ဆုိလုိပါတယ္..။ nai (無い) indicates an absence or lack ႏုိင္းဆုိတာကေတာ့ မရွိျခင္း လုိအပ္ေနျခင္း ကုိေဖၚျပပါတယ္..။
ဗုဒၶ ဘာသာဝင္ေတြကေတာ့ ျမင့္ျမတ္တဲ့ တန္ဘုိးထားအပ္တဲ့ ဘာသာတရား ရဲ႔ သင္ၾကားဆုံးမမႈ ဓမၼ ေတြကုိတဲ့ တလြဲတေခ်ာ္ အသုံးခ် မိလုိက္ လုိ႔ ရရွိတဲ့ေနာင္တတစ္ဖန္ပူပန္မႈ ကုိတင္စားတ့ေနရာမွာသုံး စြဲေလ့ရွိတဲ့ ေဝါဟာရပါ..။
အဲလုိ အင္မတန္ မွ နက္နဲဆန္းၾကယ္ လွပတဲ့ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးတုိ႔ ရဲ႔ စကားလုံးေလးကုိ ေခတ္မီဆန္းသစ္စြာ သုံး စြဲ ျပလုိက္တဲ့သူကေတာ့ ကင္ညာ ႏုိင္ငံမွ ႏုိဘယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ေဒါက္တာ ဝန္ဂါရီ မာသုိင္းပါ။ သစ္ပင္ သန္းေပါင္ ၃၀၀ေက်ာ္ စုိက္ပ်ဳိး ခဲ့တဲ့ Green Belt Movement Leader , No. 5 of Eco Hero ျဖစ္ေလေတာ့သူက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထန္းသိမ္းေရး သေဘာတရား မွာ သုံးစြဲလုိက္တာေမေမ ကေတာ့ အေတာ္ေလးသေဘာက်မိပါတယ္..။
ကင္ညာႏုိင္ငံ ရဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး ဒုတိယ ဝန္ႀကီး လည္းျဖစ္ၿပီး သူရဲ႔ အစိမ္းေရာင္ ခါးပတ္ စီမံကိန္း ေၾကာင့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္မွာ ႏုိဘယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္..။ သူက mottainai ဆုိတဲ့ ဂ်ပန္စကားလုံးကုိ Reduce, Reuse, Recycle,” proverbial phrase “Waste not, want not” ဆုိတဲ့ အဂၤလိပ္စကားလုံး နဲ႔ ေယဘူယ် သေဘာအားျဖင့္တူတယ္လုိ႔ သူကဘာသာျပန္လုိက္ပါတယ္..။
ေဒါက္တာ ဝန္ဂါရီက ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ က်ဳိတုိ ပရုိတုိေကာ Kyoto Protocol လုပ္ေတာ့ ဂ်ပန္ကုိ အ လည္ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္..။အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူက ဂ်ပန္မွာ ထုတ္ေဝတဲ့ Mainichi Shimbun သတင္းစာ မ်က္ႏွာဖုံး ကေန ဒီစကားလုံးေလးကုိ ရရွိခဲ့ပါတယ္..။ စကားလုံး ရဲ႔ က်ယ္ဝန္းနက္ရႈိင္းမႈ နဲ႔ အတူ ဆင္ တူ ေဝါဟာ ရေတြကုိ အဂၤလိပ္လုိေကာ သူမရဲ႔ မိခင္ ကင္ညာႏုိင္ငံသုံး Swahili ဘာသာ စကား နဲ႔ ဖလွယ္ ၿပီး သုံးႏႈန္းျပခဲ့ တဲ့ သူ႔မိန္႔ခြန္း ဟာ အားလုံးရဲ႔ အထင္ႀကီးေလးစားမႈ ကုိ သိမ္းပုိက္ ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္..။
ေလာဘမႀကီးဘုိ႔ ခ်ဳိးၿခံ ေခၽြတာဘုိ႔ နဲ႔ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ကေပးအပ္ထားတဲ့ လက္ေဆာင္ မြန္ေတြ အေပၚမွာ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဘုိ႔ လူတုိင္း၊တစ္ဦးခ်င္းစီမွာ တာဝန္ရွိတာကုိလည္း အေသအခ်ာေထာက္ျပ ေျပာဆုိစည္းရုံး ႏုိင္ခဲ့ပါ တယ္..။ ေဒါက္တာ ဝန္ဂါရီ က ဒီစကားလုံးေလးကုိ စေတြ႔ ကတည္းကစၿပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆုိင္ရာ အသိပညာေတြေပးတဲ့ ႏုိင္ငံတကာကုိယ္စားျပဳ အထိန္းအမွတ္ အျဖစ္ တုိးတက္ ျပ႒ာန္းႏုိင္ခဲ့ပါတယ္..။ က်ဳိတုိ ပရုိတုိေကာကေန လည္း အခုလူတုိင္းသိၾကတဲ့ Reduce, Reuse, Recycle ဆုိတဲ့ တပ္လွန္႔သံစကား လုံး ဟာ ကမၻာ တစ္ဝွမ္း ထြက္ေပၚလာခဲ့ရတာပါ..။Reduce —- ေလွ်ာ့ခ်ပါ..စြမ္းအင္၊ သဘာဝ အရင္းအျမစ္၊သယံဇာတ သုံးစြဲမႈေတြ ေလွ်ာ့ခ်လုိက္ပါတဲ့။
Reuse——ျဖစ္ႏုိင္ရင္ တစ္ခါသုံး မလႊတ္ပစ္ပဲ။ ျပန္လည္ၿပီး ေနာက္ တစ္ႀကိမ္အသုံး ျပဳပါ..။
Recycle—–အေလအလြင့္မျဖစ္ေစပဲ ေနာက္ ကုန္ပစၥည္း တစ္ခု ထုတ္လုပ္မႈွ မွာ ျပန္လည္ထည့္သြင္းအသုံး ျပဳေပးပါတဲ့။ 3R Initiatives လုိ႔ နာမည္ႀကီးပါတယ္..။
၂၀၀၅ ဂ်ပန္ က်ဳိတုိ ပရုိတုိေကာ Kyoto Protocol က ေနအျပန္မွာ သူမဟာ UN Commission on the Status of Women အခမ္းအနား မွာ တစ္ခါ ထပ္ၿပီး “Mottainai.” ဆုိတဲ့ စကားလုံး နဲ႔ သူမရဲ႔ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဆုိင္ရာ ေလးနက္ တဲ့အျမင္ ကုိ ထပ္ဆင့္ သီက်ဴး ခြင့္ရခဲ့ပါေသးတယ္..။ ေနာက္ ပုိင္းေတြမွာ သူ မိန္႔ခြနး္ေျပာရတဲ့ အခမ္းအနားေတြတုိင္းမွာ “Mottainai.” ဟာ မပါ မျဖစ္ခဲ့ ပါဘူး။
Japanese singer/songwriter Masashi Sada ကလည္း သည္အေတြးအေခၚကုိ ထပ္ဆင့္တုိး ၿပီး “MOTTAINAI” သီခ်င္းကုိ ဖန္တီးေရး ဖြဲ႔ခဲ့ပါတယ္..။ဒီသီခ်င္းဟာ ဂ်ပန္လူမ်ဳိး တုိ႔အတြကိ စိတ္ဓာတ္တက္ၾကြ ဂုဏ္ယူစရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္..။ Everybody’s song (みんなのうた, minna-no-uta?),လုိ႔ေခၚတဲ့ ဂ်ပန္ ကေလးမ်ား အတြက္ ရုပ္ျမင္သံၾကား ထုတ္လႊင့္မႈအစီအစဥ္မွာ NHK TVကေနၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ဧၿပီ နဲ႔ ေမလ ေတြမွာ ထုတ္လႊင့္ေပးခဲ့ၿပီး ကေလးေတြ ရဲ႔ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈ ခံယူခ်က္ကုိ စြဲၿမဲခုိင္မာေစခဲ့ပါတယ္..။
ဂ်ပန္ စုိက္ပ်ဳိးေရးဝန္ႀကီး ရဲ႔ ကိန္းဂဏန္းေတြအရ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ တန္ခ်ိန္၂၃သန္း ရွိတဲ့ အစားအစာေတြ အလဟႆ ျဖစ္ခဲ့ရတယ္..။ ေငြအားျဖင့္ဆုိ အေမရိကံေဒၚလာ ၁၂၀ ဘီလီယံ နဲ႔ တန္ဘုိးခ်င္း တူပါသတဲ့။ဂ်ပန္က ခ်မ္းသေလေတာ့ လူေၾကာင့္ျဖစ္တဲ့အစားအစာ ေလလြင့္ဆုံးရႈံးမႈေတြကုိ အဲဒီအသိနဲ႔ ပညာေပး ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္..။
ဒါ့အျပင္ ေရပုိက္ ကုိမလုိပဲ တအားဖြင့္သုံးတာေတြ။ မီးေတြအမ်ားႀကီးဖြင့္ထားတာေတြ၊ ကြန္ပ်ဴတာ မပိတ္ပဲ ေလွ်ာက္သြားေနတာေတြပါ အက်ဳံး ဝင္တယ္ေနာ္..။
သားသားတုိ႔ မီးမီး တုိ႔ကုိေမေမေျပာ လုိတာကေတာ့ မၾကာခ်င္မွာက်ေရာက္ေတာ့ မဲ့ ေမေမတုိ႔ ရ႔ဲ ယဥ္ေက်းလွပါတယ္ ဆုိတဲ့သႀကၤန္ပြဲ မွာ အက်ဳိးမဲ့လွစြာ ေရၾကည္ေရသန္႔ ေတြကုိ မျဖဳန္းတီးေစခ်င္ လုိ႔ ဒီစာေလးကုိေရးလုိက္ပါတယ္..။
အင္းယားကန္ေလာက္ ပက္လုိက္ပါ..ကန္ေတာ္ႀကီးေလာက္ပက္လုိက္ပါ..မႏၱေလးက်ဳံးေရ ပက္လိုက္ပါဆုိတာ အင္မတန္မွ အဘုိးတန္ တဲ့ သဘာဝ အရင္းအျမစ္ သယံဇာတေတြကုိ ျဖဳန္းတီး ပစ္လုိက္သလုိ ဆုိတဲ့အေတြး ေလ ေတြးေပးပါလုိ႔။ေသာက္သုံးေရ တစ္လီတာရဘုိ႔ ကမၻာ မွ လူေတြ ဘယ္ေလာက္ဒုကၡေရာက္ေနၾကလဲ..ခံစားေပးပါ..။
တာလမ္းမေပၚမွ ဆုံးရွဳံး ေလလြင့္သြားမဲ့ေရ ေလးေတြ ေသာက္သုံး ခံ ၾကရပါေစ..။အက်ဳိးျပဳခြင့္ရပါေစ..။
ဒီအခ်ိန္ မေတာ္တဆ မီးလာင္ခဲ့ရင္ေကာ ။
ေရငတ္ ေနတဲ့ သစ္ပင္ေလးေတြ ေႏြအပူခံႏုိင္ဘုိ႔ ေကာ..။
ေက်းငွက္ တိရိစၦာန္ ေလးေတြအတြက္ေကာ…. ထည့္သြင္း စဥ္းစားေပးၾကပါလုိ႔ ေမေမ ေတာင္းဆုိခ်င္တာပါ..။
မီးသတ္ပုိက္နဲ႔ အေပ်ာ္ အပါးအတြက္ ေရေတြပက္မဲ့အစား သေျပခက္ေလးနဲ႔ ရုိးရာလည္း မပ်က္ေအာင္… ေမတၱာေရစင္ေလးသြန္းေလာင္းေစလုိလွပါတယ္..။
ပုိင္းေလာ့ေက်ာင္းမွာေတာ့ ဒီေဟာေျပာပြဲအၿပီးမွာ တရားစခန္း ပြဲေတြ မွာ အလိပ္လုိက္သုံးရတဲ့ တခါသုံး တစ္သွ်ဴးေတြအစား ျပန္သုံး ႏုိင္တဲ့ လက္သုတ္ပဝါေတြကု္ ေယာဂီေတြကုိ ေဝေပးထားတာ သိလုိက္ရေတာ့ ..ဝါးပင္ေလးေတြ တခ်ဳိ႔ရဲ႔အသက္ ကုိ ကယ္တင္ လုိက္ႏုိင္သလုိခံစားပီတိျဖစ္ ရပါတယ္..
အဲလုိပဲေပါ့ေနာ္…တကယ္လုိ႔ ဒီစာစုေလးကုိဖတ္ၿပီး ျမန္မာ Mottainai ခံယူခ်က္ေတြ ျဖစ္လာခဲ့လုိ႔ ဒီသႀကၤန္ပြဲမွာ ေရဂါလံေပါင္းမ်ားစြာ ေခၽြတာၿပီး တည္တ့ံ က်န္ရွိႏုိင္ပါတယ္ ဆုိရင္ ထုိေရစင္မ်ားကုိ ျမတ္ဘုရားထံ ဆက္ကပ္လွဴဒါန္း လ်က္ ကမၻာေျမ စိမ္းလန္းေရး အတြက္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ပါေစၾကာင္း လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ ေတာင္းဆုျပဳလုိက္ ပါရေစ.။
ခ်စ္ေသာ ကမၻာေျမ က်န္းမာပါေစ..။
(ေဒါက္တာမသစၥာ)
No comments:
Post a Comment